Skip to content

Keuzes maken… het blijft lastig. In dit artikel leg ik uit wat persoonlijke waarden zijn, hoe je erachter komt welke waarden dat voor jou zijn en hoe je door naar die waarden te leven sneller het leven krijgt dat bij je past en je gelukkig maakt.

Persoonlijke-waarden

Wat zijn persoonlijke waarden?
Je persoonlijke waarden zijn de diepere reden waarom jij doet wat je doet en gelukkig bent als je dat doet. Het zijn de (onveranderlijke) dingen die voor jou belangrijk zijn, de dingen waar je niet zonder kunt of wilt. Voorbeelden van persoonlijke waarden zijn: Vrijheid, Liefde, Trots, Geld, Stabiliteit, Avontuur, Prestatie, Competitie, Spiritualiteit, Onafhankelijkheid, Balans, Mededogen, Creativiteit, Respect, Natuur, Contact, Eerlijkheid, Doelgerichtheid, Het verschil maken, Verbondenheid, Gezondheid, Vriendschap, Zekerheid of Genegenheid. En er zijn er nog veel meer. We hebben waarden ten aanzien van onze familie, vrienden, werk, relatie, kinderen, politiek, etc. Je waarden zijn ook de reden waarom sommige dingen zo hard binnenkomen.

Hoe helpen je persoonlijke waarden je bij het kiezen?
Wanneer je bijvoorbeeld twijfelt over het zoeken van een nieuwe baan, kan het heel nuttig zijn om eens na te gaan wat jouw persoonlijke waarden zijn. Bedenk vervolgens in welke situatie (bijvoorbeeld je huidige of juist die nieuwe baan) die het meest tot hun recht komen. Dit kun je ook toepassen wanneer je twijfelt over je relatie, je vriendschap of een andere grote beslissing moet maken. Toen ik bijvoorbeeld een paar jaar geleden mijn baan opzegde, stond ik voor de keuze of ik zelfstandig verder wilde gaan of in dienst wilde gaan bij een ander bedrijf. Met een collega heb ik toen een waardenoefening gedaan. Hij stelde mij allerlei vragen om erachter te komen wat voor mij belangrijk is in mijn werk. Voorbeelden van dit soort vragen waren: Waar word je blij van? Wat geeft je energie? Wat zou je niet op willen geven? Wat zijn de kenmerken van jouw ideale baan?
We kwamen er zo achter dat voor mij de volgende waarden belangrijk zijn: Vrijheid, Inhoudelijk goed werk doen, Consultancy, Leren, Toegevoegde Waarde hebben en Eigen klanten. Vervolgens hebben we een rangorde bepaald door steeds twee waarden tegenover elkaar te zetten en een gedwongen keuze te maken: als je moet kiezen tussen Leren en Vrijheid, wat kies je dan? Bovenaan kwamen bij mij Vrijheid, Inhoudelijk goed werk en Leren te staan. Vervolgens hebben we heel kritisch gekeken of in dienst gaan of als zelfstandige werken het beste paste bij die rangorde. Dat bleek zelfstandig verder gaan te zijn. Dat doe ik nu al sinds 2011 met heel erg veel plezier (en gelukkig ook succes).

Zo’n waardenoefening kun je ook voor je relatie, je huis, je familiebanden en je prioriteiten in het leven in het algemeen doen. Iemand die ik coach had erg veel last van stress en schuldgevoelens, omdat hij heel veel wilde (moest) doen, maar dat niet allemaal voor elkaar kreeg. Als hij bij zijn gezin was riep zijn werk, als hij op zijn werk was riep zijn band, als hij bij zijn band was riepen zijn ouders, als hij bij zijn ouders was riep zijn gezin. We hebben een vergelijkbare oefening gedaan met als waarden Werk, Gezin, Ouders, Muziek en Klussen. Hij maakte daaruit uiteindelijk een rangorde en op basis daarvan hebben we een verdeling gemaakt van hoeveel tijd hij procentueel aan elk van die zaken moest besteden. Want het is natuurlijk niet zo dat je je ouders dan maar opgeeft om in een band te kunnen spelen. (Lees ook ons blog over waarom we zo veel moeten van onszelf.)

De vragen om achter je persoonlijke waarden te komen (de waardenoefening):

  • Hoe wil jij dat anderen jou zien? (op het gebied waarover je je waarden wilt kennen, dus werk/familie/vriendschap bijvoorbeeld)
  • Wat wil je dat mensen over jou zeggen als je 75 of zelfs overleden bent?
  • Van welke situaties word je echt blij?
  • Wanneer voel je voldoening? Wat hebben die situaties gemeen?
  • Los van de praktische invulling van je baan/relatie/andere keuze, aan welke voorwaarden moet die echt voldoen?

Als je deze vragen hebt beantwoord, komen daar waarden uit zoals hierboven. Bekijk ze eens goed en kies er een paar (5-8) uit die echt belangrijk voor je zijn. Stel vervolgens, per waarde, de volgende vragen:

  • Waarom vind ik dat belangrijk?
  • Wat maakt dat ik dit belangrijk vind?
  • Wat levert mij dit op?
  • Wat doet dit met mij?

Daarmee kun je je lijst verder aanscherpen. Vervolgens kun je zoals hierboven al beschreven een rangorde maken door steeds twee waarden tegenover elkaar te zetten, zodat je ze allemaal een keer met elkaar vergelijkt. Degene die je het vaakst kiest komt op 1, degene die je het minst kiest onderaan, de rest daartussen. Let op: dat een waarde onderaan staat, betekent niet dat het niet belangrijk voor je is! Hij staat namelijk wel in jouw lijstje van belangrijke waarden. Het is alleen niet de allerbelangrijkste en dat is handig om te weten wanneer je voor een lastige keuze staat.

Zo kies je tussen totaal verschillende dingen
Als je moet kiezen tussen een grote vakantie, een auto of een verbouwing, kun je je waarden ook inzetten. Natuurlijk is het dan zo dat je het gemis van de andere opties nog een tijdje zult voelen, maar je weet waarom je gekozen hebt. Wat is belangrijker, waar word jij blijer van:
1. vier weken bijtanken, cultuur snuiven en energie opdoen
2. een veilig vervoersmiddel waar jij je iedere dag prettig in voelt
3. extra ruimte in je huis, waar je iedere dag bent.

Weeg af wat elk van de opties jou zou brengen aan comfort, plezier, gemak en geluk, versus hoeveel ongemak, gemis en verdriet het je zou opleveren als je het niet zou doen. En luister dan heel goed naar jezelf, naar je hart. Want in je hart ligt datgene waar jij – misschien wel stiekem – het allergelukkigst van wordt. Dat is misschien niet de verstandigste keuze of misschien juist wél de saaiste en meest verantwoorde keuze. Doe waar jij het gelukkigst van denkt te worden. Je kunt het altijd achteraf bijsturen, tenzij je spaarrekening dan leeg is natuurlijk (sorry…).

Dit bericht heeft 0 reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Back To Top